Kultura w Poznaniu

Książki

opublikowano:

Wysłuchać zagłuszonych

Mimo że to na ich barkach spoczywał obowiązek utrzymania gospodarstwa domowego i wyżywienia bliskich - a często i dobrodzieja właściciela folwarku - przez stulecia odmawiano im prawa do swobodnej wypowiedzi. Choćby w sprawach dotyczących ich losu. A może nawet zakładano, że głosu najzwyczajniej nie mają. Opowieść o tych kobietach to ważny wątek ludowej historii Polski. Szczegółowo bada go Joanna Kuciel-Frydryszak. Autorka książki Chłopki. Opowieść o naszych babkach w najbliższy wtorek będzie gościnią CK Zamek.

Czarno-białe zdjęcie służącej w długiej ciemnej sukience, białym fartuszku i białym czepku. Stoi przygarbiona, patrzy w dół. - grafika artykułu
Fragment okładki książki "Służące do wszystkiego", fot. materiały prasowe

Pozycja Kuciel-Frydryszak stanowi hołd dla naszych przodkiń - służących, wyrobnic, kucharek i sprzątaczek, mam i mamek. W znacznej mierze kobiet, którym nie udało się uciec do miasta. Kobiet, którym przez całe stulecia patriarchat odmawiał prawa do edukacji czy decydowania o swojej przyszłości, zmuszał za to - mimo protekcjonalnego traktowania jako istot słabszych - do wyniszczającej pracy ponad siły. A wszystko to w anturażu biedy i stałych niedoborów wszelkich dóbr warunkujących minimalny poziom komfortu egzystencji.

Chłopki. Opowieść o naszych babkach to książka historyczna, która na wiele sposobów objaśnia teraźniejszość. Opowiada o kształtowaniu opresyjnych mechanizmów, przez które nawet teraz, mimo oficjalnego równouprawnienia, możemy mówić o nierówności płac czy dyskryminacji ze względu na płeć - kulturową lub biologiczną. To książka, która pozwala spojrzeć na rodzinne herstorie z pogłębionym zrozumieniem i zbadać kontekst społeczno-historyczny, w którym osadzone były nasze prababki i babki. Stanowi ważne feministyczne ujęcie ludowej historii naszego kraju, która w ostatnich latach doczekała się wielu wnikliwych opracowań - m.in. Ludowej historii Polski pióra Adama Leszczyńskiego czy Pańszczyzny. Prawdziwej historii polskiego niewolnictwa Kamila Janickiego.

Joanna Kuciel-Frydryszak z wykształcenia jest polonistką. W roku 2012 wydała biografię Antoniego Słonimskiego (Słonimski. Heretyk na ambonie), w 2017 biografię Kazimiery Iłłakowiczówny (Iłła. Opowieść o Kazimierze Iłłakowiczównie). Za tę drugą w 2018 roku została nominowana do Nagrody im. Józefa Łukaszewicza za najlepszą książkę o Poznaniu. Przed Chłopkami o wielopokoleniowej niewidzialności kobiet pisała m.in. w Służących do wszystkiego. Książka ta zdobyła nominację do Nagrody Historycznej "Polityki" 2019. Spotkanie z autorką otwiera organizowany przez Zamek cykl wydarzeń literackich pt. Aleja Praw Kobiet. Pomysł na tę serię spotkań zbiegł się w czasie z otwarciem na Naramowicach ulicy nazwanej w ten właśnie sposób. To symboliczne działanie stanowi jedną z form upamiętnienia uzyskania przez polskie kobiety praw wyborczych w 1918 roku. W kolejnych odsłonach cyklu w Sali Wielkiej CK Zamek w rozmowie z krytyczką literacką Antoniną Tosiek spotkają się pisarka i scenarzystka Zyta Rudzka oraz dziennikarka Paulina Reiter.

Jacek Adamiec

  • spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak wokół książki Chłopki. Opowieść o naszych babkach w ramach cyklu Aleja praw kobiet
  • prowadzenie: Antonina Tosiek
  • 3.10, g. 18
  • CK Zamek
  • bilety: 5 zł

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023