Ten się śmieje, kto ma zęby to genialny w warstwie językowej monolog fryzjerki Wery, która, przeciwstawiając się konwenansom i presji społecznej, zamierza przeżyć żałobę po swoim Dżokeju po swojemu. Czyli z przytupem. To postać wyzwolona, wyszczekana, świadoma swoich potrzeb seksualnych, wiedziona przez życie przez niezawodny instynkt przetrwania. Wera błyszczy w każdej konfrontacji, każdy pojedynek zamienia w pokaz słownej szermierki. Zawsze musi postawić na swoim. Rudzka, balansując nad przepaścią, unika przerysowania, konstruując bohaterkę z krwi i kości, która towarzyszy nam długo po odłożeniu książki na półkę. Choćby wtedy, gdy zastanawiamy się, co zrobiłaby Wera na naszym miejscu i w jaki sposób przygadała opryskliwemu przechodniowi. I to właśnie za "fikcję tak porywającą, że odpowiada na pytania zadawane realności" pokochała Rudzką kapituła Nagrody Literackiej Nike.

Pisarka, która stworzyła tak silną i barwną postać kobiecą, to wymarzona kandydatka na gościnę kolejnej odsłony cyklu Aleja Praw Kobiet. Podczas wtorkowego spotkania jej rozmówczynią będzie tłumaczka i znawczyni prozy węgierskiej, Kinga Piotrowiak-Junkiert. Rekomendowana seria spotkań literackich symbolicznie związana jest z nazwaniem jednej z poznańskich ulic Aleją Praw Kobiet. Gest ten ma upamiętniać fakt, że w 1918 roku polskie kobiety uzyskały prawa wyborcze, mogąc w jeszcze większym stopniu uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym kraju. Uczestniczką wcześniejszej odsłony cyklu była Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka Chłopek. Opowieści o naszych babkach, podczas kolejnego wydarzenia, zaplanowanego na 30 listopada, będziemy mieli natomiast okazję spotkać się z dziennikarką i reporterką Pauliną Reiter.

Zyta Rudzka to prawdopodobnie najgłośniejsze nazwisko polskiej prozy ostatnich miesięcy. Zanim jednak powieść Ten się śmieje, kto ma zęby zdobyła najważniejsze w kraju wyróżnienie literackie, została uhonorowana Nagrodą Literacką m.st. Warszawy (to druga warszawska nagroda w dorobku Rudzkiej, gdyż w 2021 roku jej jury zachwyciły Tkanki miękkie). O czym nie mamy prawa zapominać - w tym roku Rudzka otrzymała także Poznańską Nagrodę Literacką - Nagrodę im. Adama Mickiewicza. Pisarka jest też autorką ośmiu innych powieści, do których należą m.in. Białe klisze, Uczty i głody, Mykwa czy Krótka wymiana ognia (finał Nike 2019), oraz kilku sztuk teatralnych - Zimny bufet przyniósł jej Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną 2011.

Jacek Adamiec

• Ten się śmieje, kto ma zęby - spotkanie autorskie z Zytą Rudzką z cyklu Aleja Praw Kobiet
• 7.11, g. 18
• CK Zamek, Sala Wielka
• bilety: 5 zł
• spotkanie transmitowane także na Facebooku CK ZAMEK i Zamek Czyta

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023