Muzeum Narodowe zrealizowało nietypowy projekt wystawienniczy. Jego tematem jest szeroko pojęta obecność zwierząt w sztuce. Tytuł wystawy zaczerpnięto z tekstu postmodernistycznego socjologa i filozofa Jacquesa Derridy, który zaproponował nową interpretację rzeczywistości, według której podmiotem nie jest człowiek, a dominującą perspektywą - ludzka.

Kuratorami wystawy są studenci historii sztuki UAM, którzy przygotowali ją w ramach modułu zajęciowego Wystawiennictwo. Wystawa jest efektem współpracy pomiędzy Muzeum Narodowym a Uniwersytetem. Podobny projekt zrealizowano jednorazowo w Poznaniu przed wojną, lecz później o tej idei zapomniano.

Teraz sięgnięto po to rozwiązanie i dopuszczono studentów do muzealnych magazynów, katalogów i archiwów. Wydobyto z nich dzieła sztuki, których wspólnym mianownikiem jest postać zwierzęcia. Prace wykonane są w różnych technikach artystycznych. Mamy więc liczne plakaty (np. zapraszające do odwiedzania zoo), malarstwo, rzeźbę, rzemiosło artystyczne oraz przedmioty użytkowe. Jest także instalacja połączona z wideo-artem.

Młodzi kuratorzy zdecydowali, że wystawa nie będzie miała narracji chronologicznej, lecz problemową. Opracowali też scenariusz i zadbali o materiały edukacyjne, w tym audiodeskrypcję. Wystawę podzielili na działy tematyczne skupiając się na poszukiwaniach znaczenia zwierząt, ich roli w życiu człowieka, konfrontacji z człowiekiem, tradycyjnej roli w kulturze, wykorzystywaniu zwierząt, ale także ich podmiotowości. I tak np. w dziale "Zwierzęca perspektywa" na obrazach nie występują w ogóle ludzie. Są na nich przedstawione zwierzęta w naturalnym środowisku, odpoczywające lub karmiące młode.

Z kolei w dziale "Konfrontacje" przedstawiono polowania i sceny batalistyczne, zabijanie i oprawianie zwierząt oraz zagadnienie wykorzystywania zwierząt w przemyśle, modzie, rzemiośle i meblarstwie. Wśród eksponatów znajdziemy np. futrzany kołnierz z lisa oraz szokujący w naszych czasach eksponat, którym jest... noga słonia przekształcona w gabinetowy pojemnik na pióra i długopisy. Osobnym działem jest "Cyrkowy karnawał", w którym przedstawiono sceny tresury oraz występy zwierząt na arenie.

- Chociaż wernisaż i oficjalne otwarcie wystawy mamy zaplanowane na 28 maja, to zdecydowaliśmy się pokazać ją wcześniej, odwiedzającym nas w ostatnią sobotnią noc, w ramach Nocy Muzeów. Obiór wystawy, tak jak się spodziewaliśmy, jest bardzo pozytywny - powiedział Tomasz Łęcki, dyrektor Muzeum Narodowego.

Wystawa ma rozbudowany program wydarzeń towarzyszących. Będą to m.in. oprowadzania kuratorskie (od 28.05 do 20.08), wykłady i zajęcia dla dzieci. Na wystawie dostępna jest audiodeskrypcja, przy dziełach sztuki są QR kody, które umożliwiają przeczytanie lub odsłuchanie informacji na ich temat (potrzebne są własne słuchawki).

Szymon Mazur

• wystawa Zwierzę przede mną
• wernisaż: 28.05
• Muzeum Narodowe
• czynna do 20.08

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2023