Kultura w Poznaniu

Sztuka

opublikowano:

Moja ucieczka

Już w najbliższy czwartek, 28 października, w Laboratorium CK Zamek, odbędzie się inauguracja projektu Můj útěk Nadii Lichtig, zrealizowanego podczas programu Rezydenci w rezydencji. To pierwsza solowa wystawa niemieckiej artystki w Polsce.

, - grafika artykułu
Nadia Lichtig, "Můj útěk", fot. materiały prasowe

Nadia Lichtig to artystka, kuratorka i pracowniczka naukowa mieszkająca na południu Francji. Lichtig łączy działalność artystyczną z naukową - jest profesorką sztuk pięknych w centrum Montpellier Contemporain, pozostając przy tym artystką aktywną w obszarze sztuk wizualnych. Jej twórczość wyrasta z połączenia dwóch gałęzi - sztuk pięknych, które studiowała w Paryżu, i lingwistyki, którą studiowała na uniwersytetach w Berlinie i Monachium.

Lichtig nie działa wokół jednego, konkretnego obszaru, jest artystką interdyscyplinarną, czerpiącą z wielu mediów. Tę różnorodność doskonale widać w jej pracach. Mille Temps to instalacja site specific z 2012 roku, ściśle związana z pogodą, bazująca na działaniu promieni słonecznych i wiatru. W dzień promienie słoneczne przechodzące przez pryzmat powodują mini tęczowe projekty w różnych lokalizacjach, w nocy zaś, algorytm bazujący na danych o natężeniu wiatru przekazywanych przez stację pogodową, steruje światłami zgodnie z jego prędkością.

Ununframed to wciąż trwający projekt zaczęty przez artystkę również w 2012 roku. To rysunki oprawione w ramkę, której konstrukcja pozwala na otwieranie wnętrza. Założeniem pracy było sportretowanie nagranych wcześniej rozmów i wymiany myśli za pomocą "wizualnych rytmów" przypominających abstrakcyjne rysunki. Kolejny niedokończony projekt to Blank Spots z 2017 roku. To z kolei zbiór prac w technice frotażu, wykonanych w różnych europejskich miastach, m.in. Bremie, Berlinie, Poznaniu, Zamościu i Bukareszcie, w miejscach pamięci. Lichtig powiela strukturę podłoża z poszczególnych miast na fragmentach materiału, które następnie prezentuje w formie różnie podświetlonych płócien znajdujących się na podłogach muzeów i galerii.

Jako ostatni przytoczę projekt Ghosttrap rozpoczęty w 2007 roku. Ghosttrap to trzyczęściowa realizacja, która - w zależności od kontekstu - jest przedstawiana jako performans lub jako instalacja zlokalizowana w dwóch pomieszczeniach, złożona z zestawu fotografii i projekcji. W tym drugim przypadku projektowanym obrazem są fotoluminescencyjne teksty widoczne tylko w ciemności. Projekt ten jest zbiorem lęków napotkanych osób, które artystka kolekcjonowała przez lata swoich podróży i ilustrowała za pomocą zdjęć. Lichtig najpierw ponownie odsłuchuje nagrane wywiady, a następnie je powtarza i przypisuje do nich konkretne obrazy. Założeniem tej pracy jest uchwycenie specyfiki języka każdej osoby (bez względu na ojczysty język rozmówców wywiady są każdorazowo przeprowadzane po angielsku) i analiza mentalnych obrazów, które są wywoływane przez poszczególne historie.

Z tego bardzo krótkiego portretu twórczości Nadii Lichtig możemy wysnuć kilka wniosków. Po pierwsze - artystkę interesuje terytorium języka, pamięci, historii, traumy. Po drugie - jej projekty ewoluują. To prace bardzo często niedomknięte, cykle tworzone przez lata, znajdujące odzwierciedlenie w różnych formach - instalacji, fotografii, perfomansie. Tak jak artystka nie ogranicza się do jednego, definiującego medium, tak też nie skupia się na efekcie końcowym swoich projektów, całą uwagę poświęcając samemu procesowi. To bardzo bliskie mi rozumienie sztuki jako pewnej przestrzeni, która pozwala działać na wielu płaszczyznach i nie musi być w żaden sposób określona.

Lichtig zaprezentuje w Centrum Kultury Zamek projekt Můj útěk, w którym skupia się na temacie pamięci. Wystawa składa się z dwóch cykli prac dotyczących kolejno pamięci osobistej i zbiorowej. Jako bohaterkę projektu artystka wybiera swoją babcię, która uciekła z obozu koncentracyjnego w Zamościu i podróżowała przez Karpaty, aż do Budapesztu. Lichtig podejmuje się rekonstrukcji podróży babci i przedstawia ją - podobnie jak w poprzednich projektach - nie ograniczając się do jednego medium. Możemy spodziewać się więc malarstwa, grafiki, rysunku, dźwięku czy prac w technice frotażu. Celem rezydencji Lichtig w CK Zamek i projektu Můj útěk było "kwestionowanie pamięci i badanie, jakim zmianom ona podlega, analizowanie relacji między pamięcią i fikcją, oraz określenie, jakie obrazy mogą powstać na podstawie wspomnień". Artystka rezydencję odbywała zdalnie, co miesiąc przesyłając do CK Zamek fragmenty tworzonych prac. Całość tej historii zostanie opowiedziana już w czwartek, 28 października o godz. 19 w Laboratorium.

Klaudia Strzyżewska

  • wystawa Můj útěk Nadia Lichtig, w ramach programu Rezydenci w rezydencji
  • kuratorka: Jagna Domżalska
  • wernisaż: 28.10, g. 19
  • Laboratorium, CK Zamek
  • czynna do 16.11

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021